.png)
Kolon hastalıklarının tanısında kolonoskopi çok önemli bir tetkiktir. Tanı koymakta çok yararlı olduğu gibi tedavi amaçlı da kullanıldığı bir çok hastalık vardır. İşlem sırasında, ucunda kamera bulunan eğilip bükülebilir esnek bir boru anüsten ilerletilerek tüm kalın bağırsak boyunca ilerletilir, ince bağırsağın içine girilir. İşlem boyunca kalın bağırsağın ve ince bağırsağın görülebilen kısmının iç yüzeyi değerlendirilir. Kolona (kalın bağırsak) ya da rektuma (kalın bağırsağın son kısmı) ait tümörler, polipler (tümör öncesi kabarıklıklar), divertiküller, kanamalı durumlar (A-V malformasyon), iltihabi bağırsak hastalıkları (ülseratif kolit, Crohn hastalığı) gibi hastalıklar kolonoskopide saptanabilir. Saptanmış küçük polipler çıkarılabilir, kanama varsa durdurulabilir.
Ailede kalın bağırsağa ait hastalığı olmayan insanlarda, şikayet olmasa dahi 50 yaşından itibaren tarama amaçlı kolonoskopi yapılması önerilir. Eğer aile hikayesi varsa bu yaş sınırı 40’a iner. Eğer kolonoskopi normalse 5 yılda bir tekrarı önerilir. Polip saptanıp çıkarılmışsa 3 yıl sonra kontrol edilmesi gerekir.
Kolonoskopi hafif bir sakinleştirici etki altında yapılır, zaman zaman genel anestezi de gerekebilir. Sorunsuz bir kolonoskopi 10-15 dakika sürer, ancak hasta ve hastalığa özel durumlarda bu süre uzayabilir. Hasta sakinleştirici etkisinde olduklarından işlem sırasında ağrı duymaz ve işlemi hatırlamazlar. İşlem sırasında kalın bağırsak hava ile şişirildiğinden dolayı hastalar sonrasında bir miktar şişkinlik ve ağrı duyabilirler.
Kolonoskopi sırasında kalın bağırsağın iç yüzeyi incelendiğinden bağırsak içinin dışkıdan tamamen arındırılmış olması gerekir. Dışkı varlığında küçük tümörler, polipler maskelenebilir. Bu nedenle hastaların bağırsak hazırlığı yapmaları gerekir. Bu hazırlıkta hasta işlemden önceki gün sulu tanesiz gıdalarla beslenir, doktoru tarafından kendisine verilen ya da reçetesi yazılan müshil (ishal yapıcı) ilacı içer ve belirtilen zamanlarda lavmanları yapar. Arzu edilen, temizlik bittiğinde dışkının su gibi berrak olmasıdır. Hastanın sıvı eksikliği yaşamaması için temizlik sırasında bol sıvı içmesi gerekmektedir.
Hasta ilacın etkisi altında olacağından eve giderken yalnız olmaması amacı ile bir yakını ile birlikte işlemin yapılacağı merkeze gelmesi önerilir. İşlemin olduğu gün hastanın araba kullanması önerilmez.